ผ่านไป 1 เดือนแล้ว สำหรับข่าวคุณแตงโม นิดา ที่ทำเอาสะเทือนหัวใจคนไทยจำนวนไม่น้อย ทีนี้หลังจากที่หมอได้ตามข่าวมาสักระยะ ก็ได้ทราบว่ามีการพบเส้นผมปริศนาติดอยู่ที่บริเวณใบพัดของเรือสปีทโบ๊ทลำที่เกิดเหตุ และได้มีการขอเส้นผมของหนึ่งในบุคคลที่อยู่ในเหตุการณ์บนเรือเพื่อนำมาตรวจ DNA ซึ่งได้ผ่านการปลูกผมถาวรมา จึงเกิดคำถามว่า
หลังการปลูกผมถาวรนั้นสามารถนำเส้นผมไปตรวจหา DNA ได้มั้ย? มาลองดูกันค่ะ
DNA คืออะไร
DNA หรือชื่อเต็มๆ ว่า กรดดีออกซีไรโบนิวคลีอิก (Deoxyribonucleic acid) เป็นกรดนิวคลีอิก (Nucleic acid) ชนิดหนึ่งที่มีสารพันธุกรรมที่เป็นส่วนประกอบของสิ่งมีชีวิต มีหน้าที่เก็บข้อมูลทางพันธุกรรม ถ่ายทอดรหัสพันธุกรรม และมีส่วนสำคัญในการกำหนดลักษณะต่างๆ ของสิ่งมีชีวิต
ตัว DNA นี่เอง ที่ทำให้สิ่งมีชีวิตสามารถสืบทอดลักษณะของบรรพบุรุษ และดำรงเผ่าพันธุ์จากรุ่นสู่รุ่น DNA จะมีลักษณะเป็นเกลียวคู่ที่บิดตัวคล้ายบันไดเวียนอยู่ในโครโมโซม (Chromosome) และไมโทคอนเดรีย (Mitochondrion) ของมนุษย์
คนเราทุกคนมีเส้นสาย DNA อยู่ด้วยกัน 2 ส่วน ดังนี้
- DNA ภายในเซลล์ ที่มีการจัดระเบียบเป็นโครงสร้างยาว ที่เรียกว่าโครโมโซม มนุษย์จะได้รับการถ่ายทอด DNA ส่วนนี้มาจากพ่อครึ่งหนึ่งและอีกครึ่งหนึ่งมาจากแม่
- อีกส่วนหนึ่งจะอยู่ในไมโทคอนเดรีย ส่วนนี้จะได้รับถ่ายทอดมาจากแม่ทั้งหมด (ซึ่งจะสามารถสามารถสืบสาแหรกความเกี่ยวข้องทางสายเลือดกับญาติทางฝั่งแม่ได้)
ในส่วนของคำถามที่ว่า ทำไมการตรวจ DNA ถึงแม่นยำและสามารถระบุตัวบุคคลได้ นั่นก็เพราะใน DNA นั้น มีส่วนประกอบที่เรียกว่า นิวคลีโอไทด์ (Nucleotide) ซึ่งการเรียงลำดับของนิวคลีโอไทด์ในมนุษย์แต่ละคนนั้นจะไม่เหมือนกัน และมีลักษณะเฉพาะตัวเช่นเดียวกันกับลายนิ้วมือ ดังนั้นจึงแทบเป็นไปไม่ได้เลย ที่มนุษย์เราจะมีลักษณะเหมือนกันทุกตำแหน่ง
การตรวจ DNA จากเส้นผม
การตรวจ DNA จากเส้นผม สามารถทำได้ 2 วิธี ได้แก่
- การตรวจ DNA จากเส้นผมที่มีรากผม และเนื้อเยื่อ
หากเส้นผมอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ คือมีทั้งรากผมและเนื้อเยื่อครบ หรือที่เราเห็นเป็นตุ่มสีขาวๆ ตรงโคนของเส้นผมนั่นแหละค่ะ เมื่อได้มาแล้วทางเจ้าหน้าที่ก็จะทำการเก็บเอาส่วนของรากผมและเนื้อเยื่อ ไปทำการตรวจ โดยการเพิ่มจำนวน DNA ในหลอดทดลอง เรียกว่า PCR (Polymerase Chain Reaction) โดยใช้ชุดน้ำยาที่เพิ่มจุดรหัสพันธุกรรมที่จำเพาะบนสาย DNA ขึ้นมา ซึ่งจำนวนจุดเหล่านี้จะเป็นตัวชี้เฉพาะที่บ่งบอกความแตกต่างของแต่ละบุคคลได้ และมีความแม่นยำถึง 99.99% ในการตรวจหา DNA ด้วยวิธีนี้ มีข้อแม้ว่าจำนวนของรากผมและเนื้อเยื่อที่ได้มาต้องมีจำนวนที่มากเพียงพอ และต้องเก็บรักษาอยู่ในสถานที่และอุณหภูมิที่เหมาะสม เพื่อรักษาไม่ให้รากผมและเนื้อเยื่อเสียหายค่ะ
- การตรวจ DNA จากเส้นผมที่ไม่มีรากผม
แต่ถ้าเส้นผมที่ได้มา ไม่มีรากผม เศษเนื้อเยื่อ หรือส่วนของเนื้อเยื่อเสียหาย ทำให้ปริมาณ DNA ที่ได้นั้นน้อยมากๆ จนไม่สามารถนับระบุตำแหน่งเทียบได้ จึงต้องใช้วิธีตรวจแบบนับตำแหน่งที่ตรงกันของไมโทคอนเดรีย DNA (Mitochondria DNA) แทน โดยไมโทคอนเดรีย DNA คือสารพันธุกรรมที่อยู่ในถุงที่บรรจุอยู่นอกนิวเคลียส ถ่ายทอดจากแม่สู่ลูก (ทั้งลูกชายและลูกสาว) การอ่านค่าจากไมโทคอนเดรีย DNA จึงต้องใช้วิธีหาความเชื่อมโยงทางเครือญาติกับเจ้าของเส้นผม เป็นวิธีที่ทำให้พอเข้าใกล้คำตอบว่าผมเส้นนี้เป็นของใคร ข้อจำกัดของวิธีนี้ คือต้องตรวจจากลำดับญาติทางสาแหรกฝ่ายหญิงเท่านั้นค่ะ
สามารถตรวจ DNA จากเส้นผมที่ปลูกได้หรือไม่
กลับมาที่คำถามของเราที่ว่าการตรวจหา DNA จากเส้นผมที่ทำการปลูกผมถาวรมานั้น สามารถทำได้หรือไม่ คำตอบคือ สามารถทำได้ค่ะ นั่นเป็นเพราะว่า การปลูกผมถาวรนั้น คือการย้ายเอารากผมจากบริเวณด้านหลัง มาปลูกในบริเวณอื่นๆ ที่เราต้องการ เพราะฉะนั้นทั้งรากผม ทั้งเนื้อเยื่อต่างๆ ของผมที่ปลูกก็คือของๆ เราอยู่ดี DNA จึงเป็นของเราเหมือนเดิม หรือถ้าหากมีข้ออ้างว่าเพิ่งปลูกผมมาทำให้หวงเส้นผมที่ปลูกมากๆ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลที่จะกลัวรากผมใหม่หลุดหรืออะไรก็ตามแต่ อย่าลืมว่าเรายังมีเส้นผมในส่วนอื่นๆ ที่จะไม่กระทบรากผมใหม่ให้เลือกอีกมากมาย ข้ออ้างที่ว่าหวงผมปลูกใหม่ในเหตุการณ์นี้ จึงเป็นเหตุผลที่ฟังไม่ขึ้นและไม่ควรเอามาเป็นข้ออ้างได้ด้วยซ้ำ
สรุป
เส้นผมจากการปลูกผมถาวรนั้น สามารถใช้เอามาตรวจหา DNA ได้ เพราะการปลูกผมถาวรก็คือการย้ายเอารากผมจากส่วนหนึ่งไปอีกส่วนหนึ่ง DNA ทุกอย่างจึงยังเป็นของเราเหมือนเดิมทุกประการ หรือถ้าหากมีอาการหวงผมใหม่ที่เพิ่งปลูกมาจริง เราก็ยังสามารถเอาเส้นผมบริเวณอื่นของศีรษะมาทำการตรวจหาได้ โดยไม่กระทบกับบริเวณที่ปลูกแน่นอนค่ะ
