อาการคันหัว ปัญหากวนใจที่เกิดขึ้นกับหลายคนแต่มักถูกละเลยเพราะมองว่า ไม่เป็นไรปัญหาเล็กน้อย ปล่อยไว้เดี๋ยวก็คงหาย แต่พอปล่อยให้หายเองกลับยิ่งรู้สึกคันหนักกว่าเดิม แถมความคันยังกระจายไปอีกหลายหย่อมบริเวณบนศีรษะ จนต้องเสียบุคลิกและค่ารักษากันไม่น้อยเลย เพื่อให้ทุกคนรู้ถึงต้นตอการคันหัว วันนี้หมอมีเรื่องราวดี ๆ ของสาเหตุอาการคันหัวและวิธีแก้คันหัว มาบอกกันค่ะ
อาการคันหัว เกิดจากอะไรได้บ้าง
อาการคันหัวนั้นเกิดได้จากหลายสาเหตุแต่ส่วนใหญ่แล้วต้นตอมาจากโรคที่มีผลต่อการทำให้หนังศีรษะแห้ง ระคายเคืองหนังศีรษะ หรือปัญหาผิวหนังอักเสบค่ะ เมื่อมีภาวะเหล่านี้เกิดขึ้นก็ส่งผลให้เราเกิดความรู้สึกคันยุบยิบจนอดที่จะเกาไม่ได้ ซึ่งปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการคันมีหลายสาเหตุทีเดียวค่ะ แต่ที่พบบ่อย คือ
โรคสะเก็ดเงิน
ใครที่มีอาการคันพร้อมกับมีสะเก็ดสีขาวเงินหลุดเป็นแผ่นเป็นขุย สันนิษฐานไว้ก่อนเลยว่าอาจเป็นโรคสะเก็ดเงิน ยิ่งสะเก็ดมีความหนายิ่งแปลว่าอาการของโรคเริ่มรุนแรงแล้วค่ะ คนที่เป็นโรคจะมีอาการคันมาก ยิ่งเกายิ่งเห็นแผ่นสะเก็ดหลุดล่วงมากจนทำให้เสียความมั่นใจได้เลย และถ้าปล่อยไว้นานอาจทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังของผิวหนังได้ วิธีแก้ที่หมอแนะนำเบื้องต้นคือเลือกใช้แชมพูแก้คันหัวที่มีส่วนผสมของน้ำมันดิน และทายาตามแพทย์สั่งจะช่วยลดความรุนแรงและแก้อาการคันได้
เชื้อราบนหนังศีรษะ หรือ โรคกลากที่หนังศีรษะ
โรคที่มาพร้อมอาการคันหัวและทิ้งร่องรอยบนผิวหนังจนหมดความมั่นใจ โรคกลาก หรือการติดเชื้อรา (Tinea Capitis) เป็นโรคที่เกิดขึ้นได้ทุกช่วงวัย สาเหตุส่วนใหญ่มาจาเชื้อราจากขนสัตว์ เสื้อผ้าที่อับชื้น หรือใช้สิ่งของร่วมกับผู้ที่เป็นโรคเชื้อราอยู่ก่อนแล้ว โดยความรุนแรงขึ้นอยู่กับภูมิคุ้มกันของแต่ละคนด้วยนะคะ ซึ่งเชื้อราบนหนังศีรษะเป็นโรคติดต่อได้ง่าย ต้องรีบทำการรักษาตั้งแต่เริ่มเป็นเพื่อป้องกันการลุกลาม วิธีรักษาอาการคันหัวจากเชื้อราต้องทานยาต้านเชื้อราและใช้ยาสระผมช่วยกำจัดเชื้อราถึงจะหายได้เร็วที่สุดค่ะ
รังแค
สาเหตุของอาการคันหัวที่เจอได้มากที่สุด เมื่อเกาแล้วจะเห็นแผ่นขาวหรือขุยเล็ก ๆ ร่วงลงมาเกาะตามเสื้อยิ่งใครชอบใส่สีดำยิ่งมองเห็นได้ชัดเลยค่ะ สาเหตุของการเป็นรังแคมาจากความแห้งของหนังศีรษะ ซึ่งเกิดจากเชื้อรา Malassezia แต่เจ้ารังแคนั้นมีความรุนแรงน้อยกว่าโรคทางผิวหนังอื่น ๆ เลยรักษาได้ง่าย เพียงแค่เลี่ยงการสระผมด้วยน้ำอุ่น ไม่เกาหรือหวีผมแรง ๆ และใช้แชมพูแก้คันหัวสูตรขจัดรังแคก็จะช่วยลดการสะสมของขุยขาวๆ ที่เรียกว่ารังแคได้แล้วค่ะ
โรคเซ็บเดิร์มที่หนังศีรษะ
โรคเซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) โรคที่เกิดจากเชื้อรา Malassezia แม้จะมองแว๊บแรกเหมือนรังแค แต่เซ็บเดิร์มมีความรุนแรงและคันยุบคันยิบมากกว่ารังแคมากทีเดียวค่ะ และถ้ายิ่งเกาแรงๆ ยิ่งมีผลต่อการทำให้ผิวหนังอักเสบได้ วิธีรักษาที่ได้ผลคือใช้แชมพูที่ช่วยกำจัดเชื้อรา และใช้ยาทาที่ช่วยลดการอักเสบ สำคัญที่สุดคือต้องรักษาความสะอาดของเส้นผมและหนังศีรษะอยู่เสมอด้วยนะคะ
ภาวะผื่นแพ้สัมผัสที่หนังศีรษะ
ภาวะผื่นแพ้สัมผัสที่ผิวหนังทำให้เกิดความรู้สึกคันหัวได้หลายจุด เพราะภาวะนี้จะเกิดขึ้นจากการที่ผิวถูกสารที่ก่อให้เกิดการแพ้ เช่น สีย้อมผม สารเคมีดัดผม หรือน้ำยาจัดแต่งทรงผม ยิ่งสารพวกนี้ไหลไปกองรวมกันตรงไหน ยิ่งทำให้ตรงจุดนั้นคันมากเป็นพิเศษ ภาวะผื่นแพ้สัมผัส หรือ Contact Dermatitis แก้ได้ด้วยการหลีกเลี่ยงสารกระตุ้นการแพ้ค่ะ ดีที่สุดคือการหลีกเลี่ยงสารที่ก่อให้เกิดการแพ้ ถ้าช่วงแรกมีอาการแพ้รุนแรง คันมาก ให้ทานยาแก้แพ้เพื่อบรรเทาอาการไปก่อนได้ค่ะ
การดูแลรักษาเมื่อมีอาการคันหัว
เมื่อรู้ถึงสาเหตุอาการคันหัวแล้ว เห็นได้ชัดว่าอาการคันหัวที่เกิดขึ้น มีที่มาได้จากหลายสาเหตุ และบางโรคหากปล่อยไว้ยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้นจนเสียทั้งบุคลิกและความมั่นใจได้เลยนะคะ ดังนั้นต้องรีบหาวิธีแก้คันหัวตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อไม่ให้คันมากไปกว่าเดิม โดยวิธีดูแลรักษาอาการคันหัวที่แนะนำคือ
- ทายาช่วยลดการอักเสบ ลดเชื้อรา และบรรเทาอาการคัน
- ดูแลสุขภาพหนังศีรษะให้มีสุขภาพดี ไม่ปล่อยให้อับชื้น
- หลีกเลี่ยงการใช้สิ่งของร่วมกับผู้ที่เป็นโรคที่เกี่ยวกับหนังศีรษะ
- ใช้แชมพูแก้คัน เพื่อบรรเทาอาการ ให้เลือกใช้สูตรที่ช่วยกำจัดเชื้อรา และช่วยขจัดรังแค
- ทานยาต้านเชื้อรา หรือยาตามแพทย์สั่ง
- ปรึกษาแพทย์ผิวหนังโดยเฉพาะ เพื่อรับการวินิจฉัยสำหรับรักษาให้ตรงจุด
แชมพูป้องกันอาการคันหัว
วิธีช่วยลดอาการคันหัวที่ง่าย และทำได้ด้วยตัวเองคือการเลือกใช้แชมพูป้องกันอาการคัน โดยเฉพาะแชมพูสูตรขจัดรังแค ลดการสะสมเชื้อราจะช่วยปรับให้หนังศีรษะมีสุขภาพดี ให้ลองสังเกตส่วนผสมอย่าง Ketoconazole และ Selenium Sulfide ที่ช่วยต้านเชื้อรา ลดการสะสมของรังแค Salicylic Acid ช่วยผลัดเซลล์ผิว และลดการสะสมของไขมันในรูขุมขน และ Zinc Pyrithione ที่ช่วยต้านจุลินทรีย์ เชื้อรา และแบคทีเรีย ช่วยลดการเกิดปัญหาหนังศีรษะได้ค่ะ
วิธีป้องกันอาการคันหัว
นอกจากการใช้แชมพูช่วยลดการคันหัวแล้ว อย่าลืมป้องกันอาการคันหัวด้วยการดูแลรักษาความสะอาดเส้นผมอยู่เสมอ เลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดปัญหาหนังศีรษะ เช่น ปล่อยให้เส้นผมเปียก หรืออับชื้นเป็นประจำ ทำความสะอาดเส้นผมและหนังศีรษะด้วยการสระผมอย่างน้อยวันละครั้ง เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมที่เหมาะกับสภาพเส้นผมและหนังศีรษะ ถ้าเป็นคนมีผิวแพ้ง่าย บอบบาง ให้เลือกใช้ส่วนผสมหลักจากธรรมชาติะช่วยลดปัญหาหนังศีรษะและไม่ทำให้เกิดอาการระคายเคืองค่ะ
อาการคันหัวที่ควรพบแพทย์
ถ้ารู้สึกว่าอาการคันหัวเริ่มรุนแรง มีผื่นคันลุกลามเป็นวงกว้าง วิธีแก้คันหัวด้วยตัวเองอาจไม่ได้ผล แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เพื่อเข้ารับการวินิจฉัยให้ตรงจุด เพราะบางครั้งการคันหัวที่เกิดขึ้นอาจมาจากภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้ การพบแพทย์เพื่อทำการตรวจสุขภาพหนังศีรษะช่วยให้รู้ถึงปัญหาจริง ๆ และได้รับการรักษาโดยแพทย์เฉพาะทางที่ตรงจุดมากกว่า ช่วยให้อาการหายได้เร็วขึ้น และมีสุขภาพผิวที่ดีขึ้นด้วย
สรุปอาการคันหัว ปัญหาเล็กที่ไม่ควรปล่อยให้หายเอง
อาการคันหัวเป็นเรื่องที่ต้องรีบดูแล เพราะมีหลายเคสที่เข้ามารักษาเมื่ออาการรุนแรง ทำให้บุคลิกเสีย หมดความมั่นใจ แม้ว่าอาการคันในช่วงแรกอาจจะไม่ได้แสดงให้เห็นถึงปัญหาหนังศีรษะที่น่ากังวล แต่หากไม่รีบรักษาด้วยการใช้แชมพูแก้คันหัว หรือปรึกษาแพทย์ อาจทำให้เกิดปัญหาบานปลาย หรืออาการแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่มากมายได้ ใครที่มีอาการคัน มองเห็นผื่นตามไรผม หรือเริ่มมีรังแค ลองใช้วิธีดูแลรักษาตามที่แนะนำเบื้องต้นดูก่อนได้ แต่ถ้าไม่ดีขึ้นอย่าปล่อยไว้ปรึกษาหมอได้ทันทีเลยนะคะ