ผมหงอก กับวัยผู้ใหญ่ที่เริ่มมีอายุก็ถือเป็นของคู่กันมาแต่ไหนแต่ไร แต่ทำไมหนุ่มสาวสมัยนี้ถึงเริ่มมีผมหงอกกันไวมากกว่าแต่ก่อน เคยสงสัยกันมั้ยคะ? นั่นจึงเป็นที่มาของหัวข้อในวันนี้ ที่หมอจะยกเอาประเด็นของผมหงอกที่กวนใจใครต่อหลายคน มาขยายความและดูที่ต้นเหตุกันเลย ว่าเกิดมีสาเหตุจากอะไรและจะรักษาได้มั้ย มาเริ่มกันเลยค่ะ
ผมหงอกเกิดจากอะไร
ผมหงอก ผมขาว เกิดจากการที่เซลล์สร้างเม็ดสีที่บริเวณเซลล์รากผมของเราเกิดเสื่อมสภาพลง ทำให้ไม่สามารถผลิตเม็ดสี ที่เรามักคุ้นหูกันในชื่อเมลานิน (Melanin) ได้ ซึ่งเมลานินตัวนี้ไม่ได้ทำหน้าที่เคลือบเส้นผมจนกลายเป็นสีดำแต่อย่างใด แต่เป็นการแทรกตัวเข้าไปตามโปรตีนเคราตินในเส้นผม มากพอจนเกิดเป็นสีผมอย่างที่เราเห็น เมื่อเซลล์สร้างเม็ดสีไม่สามารถผลิตเม็ดสีออกมาได้ เส้นผมสีขาวหรือผมหงอกที่งอกออกมา ก็คือเส้นผมที่ไม่มีสีนั่นเองค่ะ โดยตามปกติแล้ว คนเราจะมีผมหงอกตามวัยซึ่งไม่เป็นอันตราย ที่ช่วงอายุประมาณ 30 ปีขึ้นไปในชาวเอเชีย อายุ 35 ปีขึ้นไปในชาวยุโรป และที่เกิดผมหงอกช้ากว่าใครเขา ก็จะเป็นชาวแอฟริกันที่จะเริ่มมีผมหงอกเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไปค่ะ
ศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับโครงสร้างของเส้นผมประกอบด้วยอะไรบ้าง
ปัจจัยที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัย
กรรมพันธุ์
หากเป็นผมหงอกเนื่องมาจากกรรมพันธุ์ของครอบครัว ก็ถือว่าไม่เป็นอันตรายอะไร เป็นเพียงสิ่งที่ถูกกำหนดมาเช่นเดียวกันในครอบครัว แต่อาจจะส่งผลกระทบด้านความรู้สึกและความมั่นใจให้ตัวบุคคลเท่านั้น
การขาดวิตามินและสารอาหาร
กรณีนี้เกิดได้จากการที่ร่างกายขาดสารอาหารเพื่อไปหล่อเลี้ยงเซลล์ไม่เพียงพอ จนทำให้เซลล์เสื่อมสภาพลงจนไม่สามารถสร้างเม็ดสีได้ ซึ่งสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของเส้นผมและการสร้างเม็ดสี ได้แก่ วิตามินบี 12 ซิงค์ ธาตุเหล็ก โอเมก้า 3 ซึ่งได้จากการทานอาหารที่มีประโยชน์จำพวกเนื้อแดง ผักใบเขียว ไข่ ธัญพืชต่างๆ นม และเนื้อปลา
ความเครียด
เมื่อร่างกายเกิดความเครียดมากๆ จะมีการหลั่งฮอร์โมนนอร์อิพิเนฟริน (Norepinephrine) หรือ นอร์อะดรีนาลีน (Noradrenaline) ทำหน้าที่เป็นฮอร์โมนและสารสื่อประสาทในร่างกาย ซึ่งหากฮอร์โมนตัวนี้ทำปฏิกิริยากับรากผม ก็จะทำลายเซลล์รากผมและเซลล์สร้างเม็ดสี ทำให้เกิดเป็นผมหงอกได้ ยิ่งไปกว่านั้น ความเครียดยังส่งผลโดยตรงที่ทำให้เกิดผมร่วงผมบางรวมไปถึงหัว
การสูบบุหรี่
สารนิโคตินในบุหรี่ เมื่อเข้าสู่กระแสเลือดแล้ว จะส่งผลที่เกี่ยวเนื่องกับการหดตัวของเส้นเลือด และยังก่อให้เกิดการสะสมของคลอเรสเตอรอลในเส้นเลือด ทำให้มีการอุดตันทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนไปหล่อเลี้ยงส่วนต่างๆ ในร่างกายได้สะดวก จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เลือดไม่สามารถไปเลี้ยงเซลล์รากผมและเซลล์สร้างเม็ดสีได้อย่างเต็มที่ และเกิดเป็นผมหงอกได้ในที่สุด
โรคภัยต่างๆ
นอกจากนี้ ผมหงอกยังเป็นสัญญาณบอกเหตุของโรคภัยต่างๆ ได้ ซึ่งหากหมั่นสังเกตตัวเองบ่อยๆ ก็นับเป็นประโยชน์ต่อการรักษาได้ดี โดยโรคที่มักแสดงอาการเป็นผมหงอก ได้แก่
- โรคโลหิตจาง
เมื่อเกิดภาวะเลือดจาง จะทำให้สารอาหารที่ไปหล่อเลี้ยงเซลล์รากผมนั้นมีไม่เพียงพอ จึงทำให้เซลล์สร้างเม็ดสีทำงานได้ไม่เต็มที่และไม่สามารถผลิตเม็ดสีให้เส้นผมได้
- โรคไทรอยด์ (THYROID DISORDER)
เกิดได้ทั้งกรณีไฮเปอร์ไทรอยด์ (Hyperthyroidism) และไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism) ที่จะทำให้ฮอร์โมนต่างๆ ที่ผลิตออกมาจากต่อมไทรอยด์มากหรือน้อยกว่าปกติ จึงส่งผลกระทบที่ทำให้เกิดการสร้างเม็ดสีได้น้อยลง
- โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (AUTOIMMUNE DISEASE)
โรคนี้เป็นโรคที่ร่างกายจะเข้าใจผิดว่าเซลล์ในร่างกายของตัวเองเป็นสิ่งแปลกปลอมที่จะเข้ามาทำอันตรายต่อร่างกาย จึงเกิดการทำลายทิ้ง จนเกิดความผิดปกติต่ออวัยวะต่างๆ รวมไปถึงเซลล์รากผมเช่นกัน เมื่อเซลล์รากผมถูกทำลาย ก็ทำให้เซลล์ที่ทำหน้าที่สร้างเม็ดสีได้รับผลกระทบไปด้วย ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยได้
ผมหงอกรักษาอย่างไร
การรักษาผมหงอกที่ตรงจุดที่สุด คือต้องหาสาเหตุที่แท้จริงก่อนว่าผมของเราหงอกจากอะไร หากผมหงอกจากการขาดวิตามิน ก็ต้องรักษาด้วยการทานอาหารที่มีวิตามินนั้นๆ จนร่างกายไม่รู้สึกว่าขาดวิตามินแล้ว เส้นผมก็จะกลับมาดำขึ้นได้ หากผมหงอกจากโรคภัยไข้เจ็บ ก็ต้องทำการรักษาโรคดังกล่าวให้หายขาดเสียก่อน เส้นผมจึงจะซ่อมแซมตัวเองและงอกใหม่มาเป็นผมดำอีกครั้ง หรือถ้าหากหงอกเพราะความเครียด ก็ต้องหาวิธีคลายเครียดให้ร่างกายโดยด่วน ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย นั่งสมาธิ ทำในสิ่งที่ชอบ เมื่อร่างกายผ่อนคลายแล้ว เส้นผมจึงจะเป็นลำดับต่อไปค่ะ
ถ้าหากผมหงอกของเรานั้นเกิดจากกรรมพันธุ์ อันนี้ไม่สามารถรักษาได้ด้วยการกินยาหรือการผ่อนคลาย เพราะไม่ใช่ผมหงอกที่ก่อให้เกิดอันตรายอะไรต่อร่างกาย ซึ่งในกรณีนี้หากเราเกิดความไม่มั่นใจ ก็สามารถย้อมผมเพื่อปกปิดผมหงอกได้ค่ะ
สรุป
ผมหงอกเกิดจากการที่เซลล์สร้างเม็ดสี ที่ทำหน้าที่สร้างเม็ดสีเมลานิน (Melanin) เกิดการเสื่อมสภาพลง ทำให้ไม่สามารถผลิตเม็ดสีได้มากเพียงพอ เส้นผมที่งอกออกมาจึงเป็นเพียงเส้นผมเปล่าๆ ที่ไม่มีสี โดยตามปกติแล้ว ชาวเอเชียจะมีผมหงอกตามวัยซึ่งไม่เป็นอันตรายที่ช่วงอายุประมาณ 30 ปีขึ้นไป แต่ถ้าหากมีผมหงอกตั้งแต่อายุไม่ถึง 20 ปี นั่นนับเป็นผมหงอกก่อนวัย โดยผมหงอกก่อนวัยนี้เกิดขึ้นได้หลายสาเหตุทั้งจากกรรมพันธุ์ ความเครียด การขาดสารอาหาร การสูบบุหรี่ รวมไปถึงโรคต่างๆ ที่แสดงออกมา
วิธีรักษาผมหงอกนั้นสามารถรักษาได้จากสาเหตุบางอย่างเท่านั้น และควรจะเป็นการรักษาที่ตรงจุด เช่น หากผมหงอกจากการขาดสารอาหาร ก็ต้องรักษาด้วยการรับเอาสารอาหารเข้าไปให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ใช้เซรั่มบำรุงหนังศีรษะเพื่อเพิ่มสารอาหารให้แก่รากผม หากผมหงอกเพราะโรคร้าย ต้องรักษาโรคนั้นให้หายขาดเสียก่อน แต่ในกรณีที่ผมหงอกจากกรรมพันธุ์ ถือเป็นกรณีที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่จะทำได้เพียงการปกปิดด้วยการย้อมสีผมปิดเท่านั้นค่ะ
